In een brief aan de gemeenteraad heeft het college van B&W laten weten dat de geregistreerde criminaliteit in Nieuwegein in het afgelopen jaar met 6 procent is toegenomen. Het veiligheidsbeeld bevat de politiecijfers, die met name zijn gebaseerd op eigen registraties van politie en meldingen en aangiften van inwoners. Opvallend is, dat in de eerste helft van 2024 juist sprake was van een daling van 3 procent vergeleken met dezelfde periode in 2023.

Opvallend is de daling van het aantal registraties woninginbraken (-14%), na een sterke stijging in 2023. Het aantal registraties van cybercrime daalde met –45%, vergelijkbaar met het regionaal gemiddelde (-42%).

Opvallend is de toename van geweldsincidenten met +36%, voornamelijk door een verdubbeling van zedendelicten van 19 naar 38 gevallen (+100%), en verdere stijgingen in bedreigingen (+56%) en mishandelingen (+24%). Het aantal autokraken is met +25% gestegen, en bereikt het hoogste niveau in jaren. Daarnaast zijn er stijgingen in vernielingen (+28%), zakkenrollen (+22%), inbraak/diefstal bedrijf en instelling (+50%) en winkeldiefstal (+13%), terwijl deze categorieën regionaal juist een daling vertonen.

Overlast onbegrepen gedrag
Het aantal meldingen van overlast door onbegrepen gedrag is in 2024 gestegen met 26% (van 610 naar 768) ten opzichte van 2023. 454 van deze meldingen zijn gedaan in het eerste halfjaar van 2024 en 314 meldingen zijn gedaan in de tweede helft van het jaar. Deze stijging is grotendeels bepalend voor de stijging van het totaalcijfer van de geregistreerde criminaliteit in Nieuwegein. Het totaal aantal meldingen is niet gelijk aan het aantal unieke personen of gevallen; één persoon kan zorgen voor meerdere meldingen en meerdere incidenten. Ook zijn er grote verschillen wat betreft de aard en ernst van deze incidenten en deze verschillen zijn middels dit cijfer niet te duiden. Het geven van een duiding voor deze stijging blijft complex. Landelijk is er eenzelfde trend merkbaar en de politie geeft aan zich ook zorgen te maken over deze toename.

Autokraken (diefstal aan/uit auto)
In Nieuwegein is er een stijging van 25% (van 342 naar 427) in het aantal autokraken in 2024 ten opzichte van 2023. Regionaal is er een stijging van 9%. In het 6 maand-veiligheidsbeeld was deze toename ook al te zien. Een deel van de stijging van het totale aantal autokraken is te verklaren doordat er in 2024 veel diefstallen van kentekens hebben plaatsgevonden. In reactie daarop hebben zowel de politie als de gemeente Nieuwegein in 2024 inwoners meermaals geïnformeerd over hoe deze meest voorkomende en relatief eenvoudig te plegen vormen van autokraken te voorkomen zijn, bijvoorbeeld door het laten vastzetten van de kentekenplaten. Deze communicatie zal worden voortgezet in 2025.

Daarnaast heeft de politie als reactie op deze trend meer tijd en energie gestoken in het opsporen van deze diefstallen. Ook voor het aantal autokraken geldt dat de stijging van dit cijfer dusdanig groot is dat dit een groot gedeelte van de stijging van de totale geregistreerde criminaliteit verklaart.

Drugshandel, -vervaardiging en -bezit
Het aantal registraties van Drugshandel, -vervaardiging en -bezit is in 2024 gestegen met 19% (van 47 naar 56 registraties). Dit toegenomen aantal is deels te verklaren doordat we samen met politie een meer doelgerichte aanpak hanteren, waardoor we beter zicht krijgen op de problematiek. De combinatie die nu vaker wordt gemaakt met de aanpak Jonge Aanwas draagt hier ook aan bij.

Zedendelicten
Het aantal meldingen van zedendelicten is in 2024 gestegen met 100% (van 19 naar 38) ten opzichte van 2023. Veel van de meldingen in deze categorie zijn terug te leiden naar één dader. De aanpak van politie en het openbaar ministerie heeft recent geleid tot aanhouding van de dader. Hier is voorafgaand aan de aanhouding geen aandacht aan besteed om de opsporingsmogelijkheden te vergroten.

Vernielingen
Het aantal meldingen van vernielingen is in 2024 gestegen met 28% (van 260 naar 332) ten opzichte van 2023. Dit is opvallend omdat er regionaal een daling te zien is van 2%. Vaak houden deze vernielingen verband met meldingen van personen met onbegrepen gedrag. Los daarvan zien we samen met politie een toenemende trend van mensen die naar deze vorm van criminaliteit grijpen om druk uit te oefenen op een ander of om onvrede te uiten. Dit onderbouwt ons besluit om meer te gaan werken met verschillende persoonsgerichte aanpakken (zoals PMG, L-PGA, aanpak extreme woonoverlast).

Fraude, waarvan gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime
Er is een stijging van 10% te zien in het aantal incidenten met fraude, waarvan gedigitaliseerde criminaliteit toenam met 14%. Daartegenover is er een daling te zien in het aantal cybercrime-delicten van 45%. Dit is mede te verklaren door het feit dat veel cybercrime-delicten bij politie geregistreerd worden onder de categorie fraude. Los van deze cijfers is er duidelijk een trend te zien dat digitale en gedigitaliseerde criminaliteit toenemen en hebben wij dit ook opgenomen als geprioriteerd beleidsthema. Ook op dit thema gaan we in 2025 inzetten op het goed informeren van inwoners en ondernemers.

Woninginbraak en inbraak/ diefstal bedrijf en instellingen
Het aantal woninginbraken is in 2024 met 14% gedaald ten opzichte van 2023 (van 128 naar 110). De daling is deels te verklaren door het inzetten van bewustwordingscampagnes over de risico’s en het voorkomen van woninginbraken. Daarnaast is de daling deels te verklaren doordat we in 2023 een aantal maanden te maken hadden met zeer hoge pieken van het aantal woninginbraken. In tegenstelling tot het aantal woninginbraken is in 2024 het aantal inbraken/diefstallen bij bedrijven en instellingen gestegen. Ondanks de daling van het totaal aantal woninginbraken blijft het dus van belang om inwoners en ondernemers bewust te maken van het risico om slachtoffer van inbraak te worden en over hoe je preventieve maatregelen kan treffen.